Bakü Devlet Üniversitesi Diş Hekimliği Bölümü Mezunu İsmail Tanır ile ağız ve diş sağlığı hakkında merak edilenler üzerine konuştuk
Öncelikle günlük diş bakımı nasıl olmalı, bize bu konuda ne söyleyebilirsiniz? Kullandığımız diş fırçasının ve macunun diş sağlığı üzerinde önemli bir etkisi var mı?
Dişlerimizi fırçalarken fırçayı yukarıdan aşağıya doğru, diş etinden diş etine doğru hareket ettirmemiz gerekir. Fırçalama süresi, 2 dakikadan az olmamalı. Dişleri yıpratmayacak sertlikte ve başı ufak olan bir fırça kullanmaya özen göstermeliyiz ve fırça dişlerimizin tüm yüzeyine temas etmeli. Macunun ise nohut iriliğinde olması yeterli olacaktır. Gece yatmadan önce dişler mutlaka fırçalanmalı. Dişler fırçalandıktan sonra diş ipiyle de temizlenebilir. Fırçanın temas etmediği noktaları bu şekilde temizleyebiliriz.
İnsanlar size en çok hangi şikâyetle geliyor?
Diş ağrısı şikâyetiyle gelenler var, bunun yanında güzel görünen, daha estetik duran dişlere sahip olmak için gelenler de çoğunlukta. İnsanlar önce diş ağrısından kurtulmak için bize gelir. Sonrasında da görüntüsü bozuk dişlerden kurtulmanın yolunu arar. Biz de daha estetik dişlere sahip olmaları için insanlara yardımcı olmaya çalışıyoruz.
Dişlerde oluşan lekelenmelerin nedenleri nelerdir, bu nasıl önlenebilir, bu konuda bize ne önerebilirsiniz?
Ağız sağlığına dikkat etmeyen hastalarda bu renklenmeler görülür. Sigara kullanmak, yemeklerden sonra dişleri fırçalamamak dişteki renklenmelerin artmasına yol açar. Diş üzerinde oluşan tabaka zamanla daha kötü bir görüntünün ortaya çıkmasını hızlandırırken sarı-kahverengi tonlarındaki bu lekeler yaşlanmayla beraber daha da artar.
Diş eti hastalığı nedir, bunu nasıl fark edip önlem alabiliriz?
Diş eti hastalıkları kısaca dişi çevreleyen dokuların iltihabı olarak kabul edilir.
Genellikle ağrı vermezler. Bu da kişinin diş eti hastalığını geç fark etmesine sebebiyet verir. Bu yüzden bu hastalığa sinsi bir hastalık dersek yerinde olur. Sağlıklı diş eti; gül kurusu pembe renkte, diş üzerine sıkı sıkıya yapışık ve bıçak sırtı gibi keskin sonlanan, kanamasız ve şişkin olmayan yapıdadır. Sağlığın bozulması ile öncelikle renk kırmızımsılaşır, diş eti hafif şişer ve diş üzerindeki sıkı sıkıya tutunma özelliğini yavaş yavaş kaybeder. Bunu önlemenin en basit yolu diş etimizdeki değişimi zamanında fark edip doktora görünmektir.
Diş hassasiyetlerinin nedenleri hakkında ne söyleyebilirsiniz?
Normalde mine tabakası; dişleri sıcak, soğuk, ekşi ve tatlı gibi dış etkilerden korur. Çürüğe bağlı olarak mine kaybedilmiş ise iç tabaka olan hassas dentin tabakası açığa çıkar. Dentinde uyaranları ileten sinir uçları bulunur ve bu nedenle hassasiyet hissedilir.
Diş Beyazlatma İşlemi Kimlere Uygulanabilir?
Diş beyazlatma işlemi hemen hemen herkese uygulanabilir ama tedavinin etkili olmayacağı bazı durumlar vardır. Bunu diş hekiminizin yapacağı ağız içi kontrolü belirleyecektir. Herhangi bir problem yoksa ve dişlerinizin rengi dışında yapısından memnunsanız diş beyazlatma sizin için ideal bir tedavi olabilir.
Bize biraz da ağız kokusu ve bu kokunun nedenleri, çözümü üzerine bilgi verebilir misiniz?
Ağızdan gelen kötü kokudur ve toplumda sıkça rastlanan bir durumdur. Fizyolojik ağız kokusu her sağlıklı bireyin yaşadığı bir olaydır. Sabah uyandığımızdaki ya da sarımsak gibi hoş olmayan kokulu gıdalar yediğimizdeki kokular gayet normal bir durumdur. Bunun nedeni ise sindirim borusundaki gazlar ve dilin yüzeyindeki bakterilerdir. Dişlerin ve dil sırtının fırçalanması, ağız gargaraları ya da sakız çiğnemek gibi basit şeylerle problem ortadan kalkar.
Diş dostu olarak kabul edilen gıda maddeleri nelerdir?
Diş dostu olarak kabul edilen gıda maddelerinin başında proteinler gelir. Vücudumuzun temel yapı taşını oluşturan bu maddeler hem dişlerin gelişimi sırasında hem de dişler çürüdükten sonra diş sağlığı açısından mutlaka tüketilmesi gereken gıda maddeleridir. Yüksek protein içeriğinin yanı sıra diş sağlığındaki önemi açısından peynir özellikle şekerli gıda tüketimi sonrası şiddetle tavsiye edilen bir besindir. Yer fıstığı da içeriğindeki fosfat nedeniyle çerez türü yiyecekler arasında diş dostu olarak nitelendirilen bir besindir. Rafine edilmemiş hububat (beyaz undan yapılmış ekmek yerine kepekli esmer ekmek) diş sağlığı açısından tercih edilmelidir.
Protezin amacı nedir?
Protezde, hastanın kaybolan fonksiyonları tekrar kazandırılmaya çalışılırken, aynı zamanda bozulan konuşmasının da düzeltilmesi ve estetik görünümün de daha iyi olması amaçlanmaktadır. Böylelikle büyük oranda kaybedilen ağız sağlığı düzeltilirken toplum içinde eksik ya da bozuk yapılı dişlerle yaşamak zorunda kalan bireylerin psikolojik açıdan da desteklenmesi sağlanır. Çünkü bu şekilde yaşamlarını sürdürmek zorunda kalan bireyler, öncelikle gülmeyi unuturlar.
Ağız kanseri hakkında da bizi bilgilendirir misiniz?
Ağız kanseri dudakların üstünde, ağzın içinde, gırtlak, bademcikler veya tükürük bezlerinin arkasında meydana gelen kanserdir.Kadınlardan ziyade erkeklerde daha sık görülmektedir. 40 yaşın üzerindeki bireylerde daha çok karşılaşılabilen bir durumdur. Yoğun alkol kullanımıyla birlikte sigara en önemli risk faktörüdür.
Her zaman ağız kanserinin en erken uyarı işaretlerini fark edemeyebilirsiniz, bu yüzden hem diş hekiminiz hem de doktorunuzun yaptığı düzenli muayeneler çok önemlidir. Diş hekiminiz, ağız kanseri erken uyarı işaretlerini teşhis edecek şekilde eğitilmiştir. Ancak dişlerinizde ve ağız içinde, dudaklar ya da diş etlerinde veya ağzınızın içinde kolaylıkla kanayan ve iyileşmeyen bir yara, yanakta dilinizle hissedebileceğiniz bir şişkinlik veya kalınlaşma, ağzınızın herhangi bir bölümünde his kaybı veya uyuşukluk, diş etlerinde, dilde veya ağız içindeki beyaz kırmızı benekler, çiğneme ve yutma güçlüğü, ağzınızda acı veya tarifsiz bir ağrı, bilinen bir sebep olmaksızın boğazınıza bir şeylerin takılıyor gibi olması ve ses değişikliği gibi belirtilerle karşılaşırsanız mutlaka doktorunuza danışınız.
Peki belirtilerini açıkladığınız ağız kanserinden korunmanın yolları nelerdir, bize biraz da bunlardan bahseder misiniz?
Tütün kullanımı yüzde 80, yüzde 90 oranında ağız kanserine neden olmaktadır. Ağız kanserinin nedeni tam olarak bilinmemekle birlikte en yüksek nedeni tütün ve tütün ürünleri kullanımıdır. Alkol ve bazı besinlerdeki kansere neden olan maddelerin, uzun süre güneş ışığına maruz kalınması gibi faktörlerin ağız kanseri riskini arttırdığı bilinmektedir. Ayrıca hareketli protez kullanan kişilerde oluşan kronik protez vurukları da ağız kanserlerine sebep olabilir. Bunların dışında genetik yatkınlığın da ağız kanserinin oluşmasında önemli bir rolünün olduğu bilinmektedir.
Verdiğiniz bilgiler için teşekkür ederiz.
Haber: Cansu ÖZACAR(11/A- Gazetecilik)
Fotoğraf: Sıla BALIBEY(11/A- Gazetecilik)
